Dokumentari “Unë besoj se portreti më shpëtoi” nga Alban Muja pati premierën e tij rajonale në Festivalin e 31-të të Filmit në Sarajevë mbrëmë, si pjesë e Programit të Garës – Dokumentar, duke sjellë një dëshmi të fortë për fuqinë e artit në momentet e robërisë gjatë luftës në Kosovë.
Ky film 10-minutësh trajton temat e mbijetesës, rezistencës dhe fuqisë transformuese të artit.
Është një ngjarje reale, personazh është babai i artistit e regjisorit Alban Muja. “Mua besoj më shpëtoi portreti”, nuk është thjesht një deklaratë por rrëfen histori. Piktori Skënder Muja, do të ndalohej nga policia serbe. Do të detyrohej ta realizonte portretin e komandantit që ishte përgjegjës për atë burg të improvizuar.
Njëzet e pesë vjet pasi u rrëmbye gjatë luftës në Kosovë, piktori Skender Muja kujton momentin kyç që i lejoi të mbijetonte.
“Filmi flet për një ngjarje që ka ndodhur 25 vjet më parë, gjatë luftës në vitin 1999. Është një ngjarje familjare, pasi në rolin kryesor si narrator është babi im, piktori Skender Muja, i cili në film rrëfen një histori mbijetesë. Në muajt e fundit kaotikë të luftës, babi dhe shumë burra shqiptarë nga Mitrovica, pasi kishin ecur një javë, u kapën kur përpiqeshin të largoheshin nga Kosova”, ka shpjeguar Muja
Përmes kujtimeve dhe riprodhimeve të ngjarjeve të asaj kohe, filmi “Mua besoj më shpëtoi portreti” (Kosovë, Holandë, 2025, 10 min.) tregon eksplorimin e kreativitetit si një mjet për rezistencë kur përballen me sfida të mëdha.
Autori i filmit Alban Muja foli për filmin e tij , duke shpjeguar se koncepti i filmit i inkurajon njerëzit të mendojnë më shumë për njerëzimin.
“Edhe në këto kohë të pazakonta dhe të çuditshme, njerëzit mund të gjejnë pak humanizëm”, thekson ai.
Ai thotë se ishte e rëndësishme për të që të nxirrte në pah aktin e vizatimit si një akt shumë të veçantë që i mundësoi babait të tij, Skënderit, dhe shumë të tjerëve që u kapën me të, të mbijetonin “në atë që ishte pothuajse një kamp përqendrimi”.
Autori vëren se filmi ka vetëm dy fotografi, babain e tij duke vizatuar dhe atë duke vizatuar një portret të komandantit 25 vjet më vonë, sepse ai besonte se portreti e ndihmonte të mbijetonte.
Regjisori gjithashtu thotë se gjatë filmit babai i tij kujton ngjarjet që ndodhën 25 vjet më parë dhe se ata sollën njerëz që ishin në të njëjtin burg për të krijuar tension në film.
Ai thekson se filmi përqendrohet në thelb te vizatimi, por edhe te ideja se edhe në atë kohë, kur njerëzit janë në anë të kundërta – në atë kohë armiqsh, mund të gjesh ata që tregojnë të paktën pak humanizëm.
Filmi u prodhua nga “038STUDIO” në Prishtinë në bashkëprodhim me “AsfaltFilms” nga Holanda, dhe u mbështet nga Qendra për Kinematografi të Kosovës.
Brenda programit garues – film dokumentar i Festivalit të 31-të të Filmit në Sarajevë, publiku do të ketë mundësi të shikojë 20 filma.
Nga këta, ka 12 dokumentarë me metrazh të gjatë dhe tetë dokumentarë të shkurtër, nga të cilët pesë filma do të kenë një premierë botërore, tre do të kenë një premierë ndërkombëtare, dhjetë filma do të kenë një premierë rajonale dhe dy do të kenë një premierë boshnjake, dhe një film është përzgjedhur për programin jashtë konkurrimit dhe do të ketë një premierë ndërkombëtare./GazetaFAKTI